Samenwerking in het VO als antwoord op krimp in regio’s

Twee jaar geleden is Penta Rho, in opdracht van het ministerie van OCW, gestart met regionale procesbegeleiding leerlingendaling in het voortgezet onderwijs (VO). Tot nu toe hebben wij zes regio’s begeleid. In de meeste gevallen is gekozen voor samenwerking tussen schoolbesturen. Resultaat: in deze regio’s is ook richting de toekomst een kwalitatief en volwaardig onderwijsaanbod gegarandeerd.

Samenwerking in het VO als antwoord op krimp in regio’s

Vanwege de positieve resultaten heeft het ministerie besloten de opdracht met een jaar te verlengen. “We zien dat besturen die elkaar altijd beconcurreerden, nu toch gaan samenwerken. Het gaat niet langer over het belang van de eigen organisatie, maar vooral over het belang van de leerling en de regio. Als je vanuit dat punt vertrekt, kun je echt stappen zetten”, aldus Fred Ruijling en Marieke Stevering (beiden procesbegeleiders namens Penta Rho).

Te klein

Fred en Marieke noemen een aantal voorbeelden, waaronder de situatie op Schiermonnikoog. “De school was daar te klein om zelfstandig te blijven. Door een fusie is de school nu een nevenvestiging geworden. Ondanks het beperkte aantal leerlingen blijft het aanbod op het eiland nu gewoon bestaan. Op de Veluwe gaat het onder andere om een smalle bovenbouw havo/atheneum. Samenwerking kan daar het voortbestaan van het onderwijsaanbod, in profielen en kleine vakken, garanderen.”

Samenwerking is het antwoord

Tot maart 2022 gaan de procesbegeleiders van Penta Rho nog in meerdere regio’s aan de slag. Het ministerie wijst de regio’s aan. “In elke regio starten we met een inventarisatie van wensen en behoeften. Op basis daarvan maken we een plan van aanpak dat kan rekenen op draagvlak van de schoolbesturen. Samenwerking is veelal het antwoord, maar op welke manier schoolbesturen gaan samenwerken, onderzoeken we gaandeweg.”

In een traject worden alle aspecten van de scholen bekeken. “Als procesbegeleiders denken wij op alle fronten mee. Denk aan onderwijsaanbod, organisatieaspecten, governance, personeel en soms ook op het gebied van huisvesting.”

Meer informatie?

Wilt u meer weten over procesbegeleiding leerlingendaling of fusietrajecten, neem dan contact op
met Fred Ruijling of Marieke Stevering-Rutten.


09 december 2025

Het artikel 'Nieuwbouwwijken: een blinde vlek? blikt terug op de eerste drie jaar van de Wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen en gaat in op de knelpunten bij het stichten van scholen in nieuwbouwwijken.

21 november 2025

Steeds meer gemeenten stellen samen met de schoolbesturen een Integraal Huisvestingsplan (IHP) op voor het onderwijs. Het IHP wordt vervolgens vastgesteld door de gemeenteraad, maar dan? Hoe zorgen gemeente en schoolbesturen ervoor dat het IHP ook tot uitvoering komt? In dit artikel geven wij vanuit onze adviespraktijk tips over de opstart en uitvoering van projecten, maar ook over de monitoring en evaluatie van het IHP. Lees snel verder.

Scroll naar boven