Integraal Huisvestingsplan vastgesteld en nu? 

Steeds meer gemeenten stellen samen met de schoolbesturen een Integraal Huisvestingsplan (IHP) op voor het onderwijs. Hiermee geven ze op een beleidsrijke manier invulling aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting. Vanuit inhoudelijke beleidsambities en (demografische) ontwikkelingen wordt bekeken welke voorzieningen voor onderwijs nodig zijn in de verschillende kernen, wijken en buurten. Vervolgens wordt een plan gemaakt waarin de voorzieningen zijn weggezet in tijd en in geld.  

Integraal Huisvestingsplan vastgesteld en nu? 

Het IHP wordt vervolgens vastgesteld door de gemeenteraad, maar dan? Hoe zorgen gemeente en schoolbesturen er voor dat het IHP ook tot uitvoering komt? In dit artikel geven wij vanuit onze adviespraktijk tips over de opstart en uitvoering van projecten, maar ook over de monitoring en evaluatie van het IHP.  

Uitvoering IHP 

In de meeste IHP’s wordt een nieuw project gestart met het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek dat leidt tot een projectdefinitie. In dit haalbaarheidsonderzoek worden keuzes gemaakt ten aanzien van bijvoorbeeld de omvang van het project, vernieuwbouw of nieuwbouw, de locatie van het project, de mogelijke samenwerkingspartners en financiën. De gemeente stelt hiervoor een aparte vergoeding beschikbaar en maakt afspraken met het schoolbestuur over de doorlooptijd van de haalbaarheidsfase. 

Tip: Maak in het IHP afspraken wie initiatief neemt voor het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek en stem af of welke wijze de ander betrokken wordt.  

Het bouwheerschap ligt op basis van onderwijswetgeving bij het schoolbestuur, tenzij de gemeente en schoolbestuur anders afspreken en schriftelijk vastleggen.  

Tip: Maak schriftelijke afspraken over de invulling van het bouwheerschap  

Nadat de projectdefinitie is vastgesteld verleent de gemeente het voorbereidingskrediet aan de bouwheer. Het voorbereidingskrediet is bedoeld voor het doorlopen van de definitiefase van het project. Gemeente en schoolbestuur maken afspraken over de doorlooptijd van de definitiefase. 

Tip: Sluit de definitiefase af met een projectplan waarin alle kaders van het project zijn opgenomen, zoals ruimtelijk functioneel en technisch programma van eisen, bouworganisatievorm, financiën en planning. Stel het projectplan vast.  

Na de definitiefase start de ontwerpfase, gevolgd door aanbestedingsfase, uitvoering en nazorg. De bouwheer is aan zet om op basis van de GROTIK-aspecten het project te monitoren. 

Tip: Sluit een bouwheerovereenkomst af waarin afspraken worden gemaakt over verantwoording door de bouwheer richting de gemeente, planning, financiën en de overige GROTIK-aspecten. 

 

Monitoring en evaluatie IHP 

Het is van belang om na vaststelling van het IHP de uitvoering ook project overstijgend te volgen.  Dit omdat er afhankelijkheden kunnen zijn in projecten. Bijvoorbeeld omdat er tijdelijke huisvesting is die voor diverse projecten achter elkaar gebruikt moet worden of omdat een school gebouwd gaat worden op een locatie waar eerst een andere school staat.  

Tip: Houdt de projectorganisatie van IHP ook na vaststelling in stand voor het monitoren en evalueren van het IHP, dan wel leg deze taak bij een bestaand overleg (bijvoorbeeld LEA)  

De focus in het monitoren van de uitvoering van het IHP ligt op de integrale planning, de doorlooptijd van de verschillende fases van de projecten en de actualiteit van inhoudelijke beleidsambities zoals die zijn opgenomen in het IHP. Daarnaast kan ook gekeken worden naar de mogelijkheid van bundeling van projecten of innovaties op het gebied van bijvoorbeeld renovatie. Ook de uitdagingen ten aanzien van netcongestie en de relatie met de planning kunnen op de agenda staan.  

Tip: Ga gedurende het eerste jaar na vaststelling van het IHP uit van een monitoring per kwartaal.  

In de nieuwe wetgeving die naar verwachting op 1 augustus 2026 van kracht wordt, moeten gemeenten iedere vier jaar het IHP actualiseren. Er kunnen diverse ontwikkelingen zijn die van invloed zijn op het IHP en de bijbehorende planning. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de voortgang van de nieuwbouw van woningen, het stichten van nieuwe scholen of fusies van scholen.  

Tip: Start drie jaar na vaststelling van het IHP met de actualisatie van het IHP, zodat het geactualiseerde IHP in het vierde jaar vastgesteld kan worden.  

Tot slot 

Een IHP is een dynamisch document waarin gemeente en schoolbesturen vorm en inhoud geven aan hun gezamenlijke verantwoordelijkheid voor onderwijshuisvesting. Het gezamenlijk optrekken in uitvoering, monitoring en evaluatie is essentieel voor het slagen van projecten. Wij adviseren wij u niet alleen graag in de fase van de totstandkoming van het IHP, maar ook in de uitvoering. Meer weten? Neem contact op met Marieke Stevering-Rutten op telefoonnummer 06-46612484. 


23 oktober 2025

Ben je klaar om afscheid te nemen van saaie, grijze schoolpleinen? Penta Rho neemt je mee in de wereld van groenblauwe schoolpleinen en hoe ze bijdragen aan de gezondheid, creativiteit en toekomst van onze kinderen.

25 september 2025

Het ministerie van OC&W zet stappen richting een toekomstbestendig scholenlandschap. De kleinescholentoeslag verdwijnt, samenwerking wordt de norm en maatwerk krijgt een centrale rol in krimpregio’s. Wat betekent dit voor jouw school, bestuur of gemeente? In ons nieuwste artikel lees je hoe deze beleidswijzigingen kansen én keuzes bieden voor het basisonderwijs – en hoe Penta Rho hierbij kan ondersteunen.

Scroll naar boven